Pomimo, że szkliwo to najtwardsza tkanka w ludzkim organizmie, to jest non stop narażone na uszkodzenia. A uszkodzenia szkliwa odbijają się na zdrowiu zębów oraz ich odporności na próchnicę. Szkliwo jest tkanką pokrywającą zębinę w obrębie korony. W około 97% składa się z materii nieorganicznej w postaci kryształów dwuhydroksyapatytu, co sprawia, że jest niesamowicie wytrzymałe. Pozostałe 3% składników szkliwa to woda oraz związki organiczne. Taka budowa sprawia, że szkliwo to najtwardsza tkanka w naszym organizmie.
Szkliwo jest jak tarcza ochronna dla zębów, która broni je przed złymi czynnikami z zewnątrz, przykładowo przed bakteriami wywołującymi próchnicę, bodźcami chemicznymi lub termicznymi. Szkliwo nie dopuszcza tego wszystkiego do silnie unerwionych, wewnętrznych tkanek zębów. Poza tym szkliwo chroni uzębienie przed mechanicznym ścieraniem podczas gryzienia lub żucia. Jeśli szkliwo ulegnie uszkodzeniom, zęby są podatne na rozwój próchnicy, a do tego jeszcze reagują bólem na kontakt z zimnymi, ciepłymi lub kwaśnymi pokarmem.
Szkliwo jest bardzo wytrzymałe, ale nie ma rzeczy niezniszczalnych i nawet tak odporną tkankę można uszkodzić, nawet i w dużym stopniu. Niekorzystny wpływ na szkliwo mają:
- Picie dużych ilości kolorowych napojów, które zawierają kwasy niszczące szkliwo.
- Niewłaściwa dieta, bogata w produkty zawierające duże ilości węglowodanów, głównie chodzi o słodycze.
- Mycie zębów krótko po zjedzeniu kwaśnych warzyw i owoców. Należy odczekać 20-30 minut, ponieważ zawarte w owocach kwasy rozmiękczają szkliwo, a szczotkowanie jeszcze bardziej je uszkadza.
- Zbyt mocne szczotkowanie zębów, a do tego korzystanie ze szczoteczki o twardym włosiu lub pasty do zębów o wysokim współczynniku ścieralności.
- Refluks żołądka, czyli cofanie się treści żołądkowej do przełyku. Kwasy tam zawarte rozmiękczają szkliwo.
- Wady zgryzu, które sprawiają, że zęby nieprawidłowo się układają pocierając się o siebie.
- Bruksizm (mimowolne zgrzytanie zębami).
Możemy minimalizować ryzyko uszkodzeń szkliwa poprzez zmianę pewnych nawyków. Z naszej diety należy wyłączyć lub bardzo ograniczyć słodycze i kolorowe napoje. Natomiast zdrowe soki, które mają witaminy lecz są kwaśne, należy pić przez słomkę, a po ich spożyciu odczekać 20-30 minut zanim umyjemy zęby. Generalnie z czekaniem na umycie to jest zasada dla każdego kwaśnego posiłku, bo przecież możemy zjeść owoce, a nie wypić.
Należy także uważać podczas szczotkowania, aby nie trzeć zbyt mocno, warto wybrać szczoteczkę o miękkim lub średnio-twardym włosiu. Należy także zwrócić uwagę na ruchy szczotką, które powinny być koliste, ponieważ zdarza się, że poruszamy szczoteczkę tylko w jednej płaszczyźnie, np. lewo-prawo lub tylko góra-dół.
Jeśli szkliwo jest narażone na uszkodzenia z powodu jakiejś przypadłości jak refluks lub bruksizm, należy koniecznie zgłosić się do lekarza i rozpocząć terapię.
Wzmocnić szkliwo możemy w gabinecie stomatologicznym przy pomocy preparatów zawierających fluor. Fluor wzmacnia szkliwo uodporniając je na działanie szkodliwych kwasów, a także pobudza produkcję nowych kryształków szkliwa. Więcej informacji na temat fluoryzacji zębów można znaleźć w naszym wcześniejszym poradniku.
