Afty to owrzodzenia błon śluzowych jamy ustnej. Najczęściej tworzą się na wewnętrznej stronie policzków oraz podniebieniu miękkim, ale spotykane są również afty na języku. Przyjmują one postać niewielkich, liczących od 1 mm do 2 cm wykwitów, które pokryte są białym nalotem oraz otoczone rumieniowatym obrzeżem.
Afty to dość często występująca dolegliwość. Jak większość chorób jamy ustnej niestety najczęściej spowodowane są nieodpowiednią higieną, a w dalszej kolejności są urazy mechaniczne. Afty mogą również towarzyszyć chorobom ogólnoustrojowym.
Jednakże przyczyn pojawiania się aft może być całkiem sporo. Najczęściej afty wywołane są przez:
- Niewłaściwą higienę jamy ustnej
- Jedzenie brudnymi sztućcami
- Spożywanie nieumytych warzyw i owoców
- Przyjmowanie niektórych leków, np. silnych antybiotyków
- Nieleczone choroby jamy ustnej: próchnica, parodontoza
- Uszkodzenia mechaniczne, może to być przygryzienie języka lub ukłucie sztućcami
- Używanie źle dopasowanych protez
- Niedobór żelaza i witamin z grupy B
- Choroby autoimmunologiczne, np. wirus HIV
- Zaburzenia hormonalne
- Schorzenia ogólnoustrojowe, np: choroby migdałków, refluks, zapalenie zatok, infekcja grzybicza jelit, celiakia
Jeśli afty pojawiają się kilka razy do roku, a do tego długo nie ustępują, można podejrzewać występowanie tak zwanej aftozy nawrotowej, znanej również jako aftowe zapalenie błony śluzowej.
Jak można leczyć afty?
W większości przypadków afty znikają samoistnie w przeciągu od 1 do 4 tygodni. Bywa jednak konieczne przeprowadzenie dokładniejszych badań, które jednoznacznie odróżnią je od opryszczki lub od wtórnego zapalenia bakteryjnego.
Leczenie aft
Leczenie uzależnione jest od stopnia zaawansowania zmian w jamie ustnej. Jeśli osiągają niewielkie rozmiary i nie nawracają zbyt często, zazwyczaj wystarczy zwiększona higiena jamy ustnej, uzupełniona o stosowanie środków przeciwbólowych i ściągających w postaci maści lub kremów. Wskazane jest również sięgnięcie po dostępne w aptekach płyny do płukania ust lub napary ziołowe z szałwii, łopianu lekarskiego, liści maliny bądź rumianku.
Jeśli pomimo tego afty nie ustępują, warto skonsultować się ze stomatologiem. Lekarz może przepisać bardziej specjalistyczne maści lub żele, a niekiedy konieczne jest włączenie do terapii antybiotyków lub nawet sterydów.
Ważne, aby w trakcie leczenia:
– zrezygnować z jedzenia potraw bardzo gorących, pikantnych oraz kwaśnych,
– do diety należy wprowadzić jogurty naturalne, drożdże, warzywa strączkowe (zawierają witaminy z grupy B) oraz czosnek.
